حمله قلبی ( Heart Attack )

وقتی یک لخته خون بطور ناگهانی و کامل یک شریان کرونر را مسدود میکند حمله قلبی رخ میدهد ، به مفهوم دیگر مرگ عضله قلبی به علت خونرسانی ناکافی است.

علائم حمله قلبی :

احساس پری و فشار ناراحت کننده ، فشردگی یا درد در مرکز قفسه سینه که 2 دقیقه یا بیشتر طول بکشه ، دردی که به شانه ، گردن،فک پایین یا بازو انتشار پیدا کنه ، احساس گیجی در زمان درد و احساس سبکی در سر و رنگ پریدگی

کمکهای اولیه در حمله قلبی :

( بهترین زمان برای کمک در حمله قلبی 30 دقیقه اول بعد از حمله میباشد )

1. بیمار را سریع خوابانده و کمک کرده تا تنفسش راحت شود

2. یقه ، کمربند و... را شل میکنیم

3. اگر مصدوم بیهوش بود ABC را چک کرده و در صورت نیاز CPR را شروع میکنیم

4. از شخص دیگری جهت تمای با 115 کمک میگیریم

5. مشخص کرده آیا بیمار نیتروگلیسیرین مصرف میکند و اگر مصرف میکرده یک قرص زیر زبانش قرار میدهیم

6. اگر سابقه حساسیت به آسپرین یا علائمی از خونریزی گوارشی فعال یا در گذشته رخ نمیدهد به او 3 قرص آسپرین 100 ml میدهیم

( چون قرص نیتروگلیسیرین فشار خون را کاهش میدهد بیمار باید در حالت نشسته یا خوابیده باشد )

عوامل خطرزا در حمله قلبی :

 ایست قلبی ( Cardiac Arrest یا مرگ ناگهانی قلبی )

بر اثر بسته شدن عروق کرونر و نرسیدن اکسیژن به عضله قلب در طی یک حمله قلبی ممکن است ضربان قلب متوقف شده و ایست قلبی ( Cardiac Arrest ) پیش بیاد که احتمال مرگ در ابن عارضه بالاتر هستش و باید اقدامات لازم سریعا صورت بگیره.

علائم ایست قلبی ( Cardiac Arrest )

بیهوشی مصدوم ، عدم وجود نبض و تنفس

کمکهای اولیه :

1. اطمینان از عدم هوشیاری مصدوم

2. تماس با 115

3. قرار دادن مصدوم روی یک سطح صاف و سفت

4. بررسی ABC و شروع CPR

5. انتقال سریعتر به مرکز درمانی

 به تشنجی تکرار شونده به دلیل اختلال در فعالیتهای الکتریکی مغز صرع میگویند که بر 2 نوع میباشد :

1. صرع کوچک ( حمله های غیر تشنجی ) : شامل خیرگی به مدت چند ثانیه یا حرکت اتوماتیک یا غیر ارادی دست و پا که بسیار شایع و بی خطر میباشد.

2. صرع بزرگ ( حمله های تشنجی ) : که دارای 3 مرحله پیش حمله ، حین حمله و بعد از حمله میباشد.

الف) مرحله پیش حمله : دیدن خطوط زیگزاگ ، استشمام بویی خاص ، سر درد ، تهوع و علائم غیر اختصاصی

ب) مرحله حین حمله : کشیدن آه کوتاه بر اثر بسته شدن حنجره ، سفت شدن بدن و عضلات ، حرکات شدید اندام ها ، بی اختیاری ادرار و مدفوع ، خروج کف از دهان

ج) مرحله پس از حمله : بازگشت پس از چند دقیقه ، عدم اطلاع از روند تشنجات ، خستگی ، خواب آلودگی ، فلج موقت بعضی از اندام ها

کمکهای اولیه در صرع :

1. بیمار را از حالت سقوط ناگهانی حفظ کنید 

2. قرار دادن بالش زیر سر مصدوم

3. شل کردن لباسهای تنگ مصدوم

4. خواباندن مصدوم به پهلو

5. به دنبال علامت هشدار دهنده مانند : کارت پزشکی ، دستبند ، گردنبند و... که نشان دهنده نوع بیماری مصدوم میباشد.

اگر مصدوم در حین تشنج صدمه دید ، تشنج از 10 دقیقه طولانی تر شد و یا مصدوم مادر باردار بود بلافاصله باید مصدوم را به مرکز درمانی منتقل کرد.

( در حین حمله یا بیهوشی به مصدوم چیزی نخورانید و فقط در حین تشنج سعی کنید مصدوم را با پتو بپوشانید. )

 تنظيم حرارت بدن

در كل به پنج طريق زير حرارت از بدن خارج ميشود:

تنفس، تهويه ، تشعشع، تبخير، هدايت گرمايي .

 الف- تنظيم درجه حرارت در مواقعي كه دماي محيط از دماي بدن بيشتر باشد به اين صورت است كه بدن از طريق تبخير، تشعشع، هدايت گرمايي، تنفس و تهويه دما از دست ميدهد. در شرائط محيطي گرم، پايانه هاي گرمايي پوست تحريك شده و پيام عصبي اين پايانه ها به مراكز درك حرارت در هيپوتالاموس مي رسد و واكنشهاي هيپوتالاموس مغز به اين پيام به صورت زير است :

1- گشاد شدن (اتساع) عروق: در طي اين عمل خون بيشتري به سطح پوست رسيده و عروق خوني مثل يك رادياتور عمل ميكنند و از طريق تشعشع، تهويه و هدايت گرمايي، دما از دست ميدهند.

2- ترشح غدد عرق (تعريق): تعريق موجب دفع دماي بدن با واسطه عرق ميشود و اين عمل تا زماني كه رطوبت به 75 درصد نرسيده، تنها راه دفع حرارت بدن محسوب ميشود. 

3- كاهش فعاليت عضلات: عضلات مخطط بدن كمتر كار ميكنند تا متابوليسم و حرارت كمتري ايجاد شود.

 ب- تنظيم دماي بدن در مواقعي كه دماي محيط از دماي بدن كمتر باشد به اين صورت است كه سرماي محيط پايانه هاي سرمايي پوست را تحريك كرده و پيام عصبي به هيپوتالاموس مي رسد. سرما موجب كاهش فشار خون به هيپوتالاموس نيز ميگردد. 

واكنش هيپوتالاموس به اين پيام به صورت زير است: 

1- گردش خون افت ميكند تا خون كمتري به محيط بدن و دستگاه تنفس برسد تا دفع حرارت كمتر شود.

2- انقباض عروق خوني محيطي نيز از رسيدن خون زياد به محيط و در معرض سرما قرار گرفتن ميكاهد.

3- توليد زياد اپي نفرين، سبب ميگرددكه عروق خوني منقبض و عضلات صاف تحت تاثير قرار بگيرند.

4- مهار غدد عرق باعث جلوگيري از راه دفع حرارتي تبخير ميشود.

5- ايجاد لرز در عضلات اسكلتي موجب ايجاد متابوليسم و حرارت در بدن ميگردد.

 دو نوع حمله گرمائي وجود دارد:

يك نوع كلاسيك كه اصلاً تعريق ندارد و در افراد مسن و بيماران مزمن بيشتر اتفاق ميافتد .

نوع ديگر كه نوع كوششي ناميده شده و همراه با تعريق است و متعاقب فعاليت جسماني روي ميدهد.

مطلب تکمیلی در ادامه مطلب...

 شايعترين نوع گرمازدگي محسوب ميشود و در زماني كه فردي در محيطهاي گرم و مرطوب به كار زياد اشتغال ميورزد، روي داده و در گردش خون اختلال ايجاد ميكند. در واقع نوعي شوك خفيف ناشي از منحرف شدن خون به سمت پوست روي ميدهد تا پوست به صورت يك رادياتور، خون را خنك كند. در اين نوع گرمازدگي به دليل تعريق شديد، بدن مقادير زيادي آب و املاح از دست داده كه بايد هر چه سريعتر جايگزين شوند. ادامه خستگي گرمائي بدليل دفع بيش از حد املاح بدن، ممكن است به كرامپ گرمائيمنجر شود. 

در كل دو نوع خستگي گرمائي وجود دارد

از دست رفتن املاح بدن ( بويژه سديم ) :

كه در طي آن فرد دچار گرمازدگي كه تعريق شديد كرده، تنها آب خالص مينوشد و املاح مورد نياز به بدنش نمي رسد.

از دست رفتن آب بدن‌ :  

اين حالت بيشتر در افرادي مسن يا افرادي كه شديداً بيمار هستند روي داده كه مايعات مورد نياز بدنشان را دريافت نمي دارند. 

بياد داشته باشيد كه مهمترين مشكل مصدومين دچار خستگي گرمائي، از دست رفتن آب بدن(دهيدراتاسيون) است و از دست رفتن املاح بدن به آن افزوده خواهد شد.

اقدامات و كمكهاي اوليه

1- مصدوم را از محيط گرم خارج نمائيد.
مطمئن شويد كه او لرز ندارد. از كمپرس آب سرد و در معرض جريان هواي خنك قرار دادن استفاده كنيد. 

2- مصدوم را به پشت خوابانيده و 20 تا 25 سانتيمتر پاهاي او را از سطح زمين بالاتر نگهداريد تا خون بهتر به مغز و قلبش برسد.
تا حد امكان البسه مصدوم را كم كرده يا شل نمائيد. او را در وضعيت راحت بخوابانيد.

3- اگر مصدوم هوشيار بود، هر 15 دقيقه تا يك ساعت به او نصف ليوان رم خوراكيس يا محلول  ORS بخورانيد.  

4- اگر مصدوم بيهوش بود لباسهايش را درآورده و بدنش را با يك اسفنج خيس, مرطوب نمائيد.

5- اگر مصدوم استفراغ كرد، علاوه بر كنترل استفراغ و ABC براي او سريعاً يك سرم تزريق كنيد. 

6- علائم حياتي را هر 15 دقيقه يكبار بررسي كرده و هر چه سريعتر مصدوم را به مركز درماني منتقل كنيد. 

 كرامپ گرمائي نادرترين و در حين حال كم اهميت ترين نوع آسيب در جريان گرمازدگي محسوب ميشود. 

كرامپ عضلاني به حالتي اطلاق ميشود كه انقباض عضلاني بدون شل شدن مجدد روي داده و منجر به تغيير قوام (سفتي) و شكل عضله گردد. 

اين حوادث منجر به آسيب هرچه بيشتر عضلات شده و درد عضلاني خفيف تا شديد روي ميدهد. با نوشيدن سرم خوراكي يا محلول ORS درست تهيه شده، املاح و آب بدن جايگزين گرديده و بهبودي حاصل ميشود. 

كرامپ عضلاني بيشتر در عضلات بازو، ساق پا و شكم اتفاق ميافتد. 

ضرورتاً هواي گرم، عامل اصلي ايجاد كرامپ گرمائي نيست، بلكه فعاليت شديد فرد در هواي سرد و تعريق بسيار او يكي از عوامل اصلي اين آسيب بشمار مي آيد. 

اقدامات و كمكهاي اوليه

1- مصدوم را فوراً از محيط گرم خارج نمائيد. 

2- هر 15 دقيقه ، نصف ليوان سرم خوراكي يا محلول ORS به او بدهيد. اگر سرم خوراكي در اختيار نداشتيد،  يك قاشق چايخوري نمك و يك قاشق غذاخوري شكر يا دو حبه قند را در يك ليوان بزرگ آب جوشيده سرد شده ريخته و حل كنيد و بصورت سرد به مصدوم بخورانيد.اين عمل را تا زماني ادامه دهيد كه مصدوم ميل به خوردن محلول را از دست دهد.

3- عضلات گرفته را ماساژ ندهيد، زيرا اين عمل درد را افزايش ميدهد. براي كاهش درد عضلاني، اين عضلات را كمي بكشيد.
برخي مولفين معتقدند كه ماساژ را تا زماني كه درد را افزايش نداده، ادامه دهيد.

4- به مصدوم اطلاعاتي در مورد كرامپ گرمائي بدهيد تا مجدداً در معرض اين مشكل قرار نگيرد. 
همچنين به او خاطر نشان كنيد كه كرامپ گرمائي، چندان مسئله مهمي نيست و به راحتي با اقدامات فوق قابل رفع ميباشد.

بعضي از بيماران از لخته شدن خون يا پارگي عضله ميترسند.

5- به مصدوم اجازه فعاليت شديد در ظرف 24 ساعت آينده را ندهيد.

6- در مواقعي كه بهبودي پس از اقدامات فوق حاصل نگرديد يا وضعيت مصدوم بدتر شد يا جراحات و آسيبهاي ديگري نيز وجود داشت ، او را به مراكز درماني انتقال دهيد.

 آسيبـهاي ناشـي از سـرما به دو دسته تقسیم میشوند :

1- سـرمـازدگي عمـومي     (General Hypothermia) 

2- يـخ زدگـي                          (Frostbite)

سرمازدگي عمومي 

اين ناراحتي يكي از عوامل تهديد كننده حيات محسوب ميشود و تمام بدن را تحت تاثير قرار ميدهد. 

ميزان مرگ و مير در سرمازدگي عمومي بيش از 87 درصد ميباشد.

سه نوع سرمازدگي وجود دارد :

1- سـرمازدگي خفيف ( دماي بدن بين 32 تا 35 درجه سانتيگراد)  

2- سـرمازدگي متوسط ( دماي بدن بين 28 تا 32 درجه سانتيگراد)

3- سـرمازدگي شديد‌ ( دماي بدن كمتر از 28 درجه سانتيگراد)

مطلب تکمیلی در ادامه مطلب...

 يـخ زدگـي درجـه 1

در اين نوع يخ زدگي پوست سفيد تا يخچالي رنگ شده و پس از گرم كردن آن نيز خشك، قرمز، داغ و همراه با خارش، سوزش و تورم ميگردد. 

يـخ زدگي درجه 2

در اين نوع يخ زدگي پوست سفيد بوده و تاول نيز ديده ميشود. 

تاولها حاوي مايع شفاف بوده و پس از گرم كردن عضو به اين مايع داخل تاول به رنگ بنفش درمي آيد. تورم و احساس سوزش شديد متعاقب گرم كردن روي ميدهد. 

يـخ زدگي درجه 3
در اين نوع يخ زدگي پوست رنگ خود را از دست داده و پوشيده از تاولهاي متعدد كوچك، عمقي و تيره رنگ هست. پس از گرم كردن عضو، بسياري از بافتها مي ميرند و مايع داخل تاولها به رنگ خون در مي آيد و تورم نيز شديد خواهد بود. 

يـخ زدگي درجه 4 
در اين نوع يخ زدگي تمام بافتها يخ زده و  حتي استخوانها و عضلات نيز منجمد ميشوند. پوست به رنگ سفيد تا بنفش بوده و هيچ تورم، درد يا تاولي مشاهده نميشود. پس از گرم كردن عضو مرگ نسجي ديده خواهد شد و بعد از اندك زماني، قانقاريا يا موميائي شدن خشك روي ميدهد.

مطلب تکمیلی در ادامه مطلب...

 آمبوبگ

آمبوبگ یک نام تجاری است که در سال 1953 بر روی اولین نوع BVM ساخته شده توسط یک مهندس آلمانی گذاشته شد (Dr. Holger Hesse ) لذا نام اصلی این وسیله Bag-Valve-Mask نام دارد که با حجم های 500 ، 600 ، 1500 ، 2000 سی سی موجود می باشد. BVM باید حتماً شفاف باشد و حتماً به رابط اکسیژن وصل باشد همچنین بگ ذخیره به آن متصل باشد چرا که بواسطه همین بگ ذخیره است که می توان Fio2 90% را ایجاد نماییم. مدلهای متفاوتی دارد نوع سیلیکونی با قابلیت اتوکلاو شدن و نوع دیگر که کل اتصالات آمبوبگ باید باز شده و در سطل محلول Hi-disinfection (مونورپید) برای مدت 10 تا 15 دقیقه گذاشته و سپس آبکشی شود. دریچه (Valve) تعبیه شده روی آمبوبگ با درجات 20 ، 40 و 60 سانتی متر آب می باشد که در هنگام تهویه با ماسک صورت ، باید دریچه بسته باشد و در زمان تهویه از طریق لوله تراشه دریچه بصورت باز قرار گیرد در چنین حالتی اگر فشار راه هوایی از مقدار تنظیم دریچه مثلاً 20 سانتی متر آب بیشتر باشد فشار هوای اضافی به سیستم تنفسی بیمار اعمال نشده بلکه با خروج از دریچه این فشار تعدیل می گردد. در زمان استفاده از BVM حتماً اکسیژن به ورودی آن وصل باشد و میزان جریان اکسیژن حداقل بر روی 10 لیتر قرار گیرد تا بیشترین درصد اکسیژن در دسترس بیمار قرار گیرد. سایز ماسکهای صورت که به آمبوبگ متصل می گردد به این قرار است: 0 ، 1 ، 2 ، 3 ، 4 ، 5 از تکنیک EC برای نگهداشتن ماسک روی صورت استفاده می شود. سه انگشت زیر فک تحتانی بشکل E و انگشت شست و اشاره بصورت حرف C روی ماسک قارا می گیرد بصورتی که ماسک کاملاً بر روی صورت بیمار فیکس گردد و از نشت هوا جلوگیری شود.

تعداد تنفس با BVM در سنین مختلف:

تعداد تنفس در دقیقه هنگام داشتن لوله تراشه در کلیه گروههای سنی 8 تا 10 تنفس

در شیر خواران و کودکان 12 تا 20 تنفس با ماسک و آمبوبگ

 عوامل مؤثر بر شدت علائم مارگزیدگی

1. اندازه و نوع مار:

زهر مار کبرا: حاوی مواد نوروتوکسین، همولیزین، کاردیوتوکسین و کولین استراز است.

زهر افعی: شامل هیالورونیداز و تعدادی آنزیمهای پروتئولیتیک است.

زهر کورال: نوروتوکسیک بوده و موجب فلج تنفسی و مرگ می شود.

زهر مار زنگی: موجب همولیز و خونریزی می شود.

هرچه جثه مار بزرگتر باشد ذخیره سم در کیسه های زهری بیشتر است.

2. عمق و تعداد گزیدگی

3. مقدار زهر تزریق شده

4. سن و وزن مصدوم

5. وجود یا عدم بیماریهای زمینه ای

6. وجود باکتریهای مختلف (کلستریدیوم تتانی)

7. میزان کوشش و فعالیت فرد

مطلب تکمیلی در ادامه مطلب...

 در افراد حساس به زهر زنبور واکنشهای آلرژیک از حساسیت موضعی شدید تا آنافیلاکسی همراه با کهیر ، تهوع ، کرامپ شکمی ، برونکواسپاسم ، تنگی نفس ، سیانوز ، هیپوتانسیون و مرگ متغیر است.

درمان

در صورت اسپاسم راه هوایی تزریق زیر جلدی اپی نفرین به میزان 0/3 تا 0/5 و تکرار هر 20 دقیقه

اکسیژن تراپی

لوله گذاری تراشه

در آوردن نیش 

عضو آسیب دیده پایین تر از سطح قلب قرار گیرد

کنترل علائم شوک و علائم حیاتی

 انسولین

انسولین با انتقال قند موجود در خون به داخل سلولها  باعث کاهش قند خون می شود ، به طور معمول تزریق۲ بار در روز انسولین برای کنترل قندخون کافی است . اما در بعضی موارد برای کنترل بهتر قند خون جهت بعضی از افراد ۳ تا ۴ تزریق در روز نیز در نظر گرفته میشود . متأسفانه با وجود تلاشها و تحقیقات فراوانی که جهت تهیه شکل خوراکی انسولین انجام شده است هنوز انسولین خوراکی در دسترس نمی باشد و اگر چه شکل استنشاقی نیز جدیداً به بازار آمده  ولی به سبب نیاز به شرایط خاص مصرف آنرا بسیار محدود است.

مصرف ناصحیح داروهای دیابت از جمله انسولین موجب پدید آمدن مشکلات فراوانی از جمله مشکلات کلیوی ، قلبی ، عروقی ، چشمی و …. برای این بیماری می گردد . لذا توجه به مصرف صحیح و منطقی داروهای در این بیماری از اهمیت فراوانی برخوردار است .

چنانچه انسولین دریافتی انسولین رگولار یا NPH میباشد لازم است انسولین نیم ساعت قبل از وعده غذایی دریافت شود . اما چنانچه از انسولین rapid – acting ( سریع الاثر ) استفاده می کنید باید بلافاصله قبل از وعده غذایی دریافت شود .

۶  نوع انسولین وجود دارد که با سرعت های مختلف فعالیت می کنند بسیاری از افراد معمولاً از مخلوط ۲ نوع انسولین استفاده می کنند عملکرد انسولین در بیماران مختلف ممکن است متفاوت باشد . هر بیمار پس از مدت کوتاهی متوجه شکل عملکرد انسولین و سرعت شروع اثر آن در بدنش می شود و بر این اساس می تواند انسولین مورد نیاز و زمان تزریق آن را به کمک پزشک خود مشخص کند.

محل تزریق انسولین نیز مهم است شما می توانید انسولین را در بازو ، ران و یا شکم تزریق کنید . اما باید به خاطر داشته باشید سرعت آزاد سازی انسولین در این مناطق با یکدیگر متفاوت است به عنوان مثال سرعت جذب انسولین از ناحیه شکمی – سریع ترین و ناحیه ران ( thigh ) آهسته ترین سرعت جذب را دارد این جذب در بازو متوسط است .
بنابراین برای تغییر محل تزریق انسولین که اغلب به علت تزریق های مکرر ضروری می شود با پزشک خود مشورت کنید .

مطلب تکمیلی در ادامه مطلب...